Wypisanie pacjenta ze szpitala
Żartobliwie można przyjąć, że nikt nie może zmusić pacjenta do pozostania w szpitalu. Analizując jednak bliżej to zagadnienie, w kategoriach już całkowicie poważnych, należy podkreślić, iż wypisanie pacjenta ze szpitala, albo innego zakładu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju całodobowych i stacjonarnych świadczeń zdrowotnych, możliwe jest jedynie w sytuacjach przewidzianych w art. 29 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz. U. 2016, poz. 1638). Katalog zawarty w ust. 1 komentowanego przepisu ma w zasadzie charakter zamknięty.
Przede wszystkim można wypisać pacjenta ze szpitala, gdy stan jego zdrowia nie wymaga już dalszego udzielania świadczeń zdrowotnych w tym zakładzie leczniczym. Przesłanka ta ma charakter obiektywny, ale jednocześnie dość ogólny. Nie można jednak oczekiwać od ustawodawcy, by przepis ten został sformułowany w sposób bardziej precyzyjny – jego charakter wymaga bowiem pewnej swobody interpretacyjnej, pozwalającej na podjęcie indywidualnej decyzji, właściwej dla stanu zdrowia pacjenta. Ustawa nie wskazuje konkretnie kto podejmuje decyzję o tym, że stan zdrowia pacjenta nie wymaga już dalszego udzielania świadczeń zdrowotnych i można go wypisać ze szpitala. Nie budzi jednak wątpliwości, iż kompetencje ogólne w tym zakresie, na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. 2015, poz. 2069) posiada lekarz.
Zdarzyć się również może, że z różnych powodów, pacjent nie chce dalej pozostawać w szpitalu. W takiej sytuacji pacjent na własne żądanie lub żądanie swojego przedstawiciela ustawowego podlega wypisaniu na podstawie złożonego pisemnego oświadczenia; w razie braku takiego oświadczenia lekarz sporządza adnotację w dokumentacji medycznej. Obowiązkiem lekarza jest jednak zawsze poinformowanie pacjenta, lub jego przedstawiciela ustawowego o wszelkich możliwych następstwach zaprzestania dalszego udzielania pacjentowi świadczeń zdrowotnych przez szpital.
Jeżeli jednak przedstawiciel ustawowy żąda wypisania pacjenta, którego stan zdrowia wymaga dalszego udzielania świadczeń zdrowotnych, na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 11 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz. U. 2016, poz. 1638) szpital może odmówić wypisania pacjenta do czasu wydania w tej sprawie orzeczenia przez właściwy ze względu zamieszkania sąd rodzinny.
Trzecim z przewidzianych ustawą o działalności leczniczej przypadkiem, kiedy dochodzi do wypisania pacjenta ze szpitala, jest sytuacja gdy pacjent w sposób rażący narusza porządek lub przebieg procesu udzielania świadczeń zdrowotnych, a nie zachodzi jednocześnie obawa, że odmowa lub zaprzestanie udzielania świadczeń zdrowotnych może spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo dla jego życia lub zdrowia, albo życia lub zdrowia innych osób. Kto zatem może zakwalifikować zachowanie pacjenta jako stanowiące zagrożenie? Wydaje się, że ostateczna decyzja należy zawsze do kierownika podmiotu leczniczego, który też w uzasadnionych przypadkach, jeżeli zachodzą przesłanki wskazane w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. 2016, poz. 546) może rozważyć zastosowanie wobec pacjenta środków przymusu bezpośredniego.
Czasami spotykam się z zapytaniami ze strony klientów (skądinąd smutnymi) czy muszą odebrać ze szpitala swoich bliskich, na których przyjęcie do domu z różnych względów, przede wszystkim z powodu stanu zdrowia pacjenta nie są gotowi. Cóż, takie sytuacje zdarzają się w życiu i nie powinniśmy ich oceniać, a jedynie spróbować znaleźć rozwiązanie najbardziej godne dla pacjenta. Jeżeli przedstawiciel ustawowy pacjenta albo osoba, na której w stosunku do pacjenta ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, nie odbiera pacjenta w wyznaczonym terminie, ustawa o działalności leczniczej w art. 30 ust. 1 stanowi o tym, że to gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania pacjenta, a w przypadku niemożności ustalenia miejsca zamieszkania, gmina właściwa ze względu na ostatnie miejsce pobytu pacjenta, pokrywa koszty transportu sanitarnego pacjenta małoletniego lub osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji do miejsca pobytu.
Kierownik podmiotu leczniczego jest zobowiązany do powiadomienia wójta (burmistrza, prezydenta) o tym, że wskazane wyżej osoby nie odbierają pacjenta w wyznaczonym terminie i zorganizowania transportu sanitarnego na koszt gminy; w tym zakresie gminie przysługuje prawo żądania zwrotu poniesionych kosztów transportu sanitarnego od przedstawiciela ustawowego, lub osoby na której ciąży obowiązek alimentacyjny. Jeśli należność ta nie zostanie uregulowana w dobrowolny sposób przez osoby zobowiązane do jej zapłaty, gmina może wystąpić z pozwem o zapłatę i na podstawie prawomocnego wyroku sądowego zaspokoić poniesione koszty w drodze postępowania egzekucyjnego.
Ponadto, zgodnie z ustawą o działalności leczniczej (art. 30 ust. 4) pacjent, którego stan zdrowia nie wymaga dalszego udzielania świadczeń szpitalnych, albo całodobowych i stacjonarnych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne, lub osoba na której w stosunku do pacjenta ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, ponoszą koszty pobytu pacjenta, począwszy od terminu określonego przez kierownika podmiotu leczniczego, niezależnie od uprawnień do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych.
Formalnie ustawodawca stworzył więc na gruncie szeroko rozumianego prawa medycznego podstawy do obciążenia osoby zobowiązanej wobec pacjenta do alimentacji, kosztami transportu sanitarnego, czy też kosztami udzielonych świadczeń zdrowotnych. Być może dla niektórych będzie to wystarczający czynnik mobilizujący do tego, by jednak odebrać bliską osobę ze szpitala i zaopiekować się nią do czasu znalezienia alternatywnego rozwiązania opiekuńczego. Nie zawsze jednak tak się stanie i pacjent pozostaje właściwie porzucony… Ale to już temat na inne rozważania.
Sprawdź naszą ofertę: Odszkodowania za błędy medyczne Poznań | Prawo nieruchomości Poznań | Prawo pracy porady Poznań